劝quàn发fā菩pú提tí心xīn文wén
省庵大师：《劝发菩提心文》
分享：
省庵大师(1686-1734) 清代高僧，中国净土宗第十一代祖师。俗姓时，
名实贤，字思齐，江苏常熟人。康熙二十五年(公元1686)八月初八日出生于世代书香门第，生来即不沾荤食，少时显其聪慧醇和之本性，仿佛与生俱来便脱俗离尘。父亲早亡，母亲张氏知其与佛有缘，便成就其出家志愿。省庵七岁时，母亲领他往清凉庵礼容选和尚为师。从其受学佛典教规，兼习世典儒书，康熙三十九年(公元1700)十五岁，正式剃度进受具戒，此时业已博通佛儒，
能诗善赋，且精于书法。
省庵大师略传
师讳实贤，字思齐，号省庵。常熟时氏子。
世儒业，幼出家，严习毗尼。寻入讲筵，明性相之学。参念佛者是谁话，四阅月，忽然开悟。曰：我梦觉矣！自是，机锋迅利，才辩纵横。昼览藏经，晚持佛号。
燃指于阿育王山佛前，发四十八大愿，感舍利放光。
作《劝发菩提心文》，激励四众，诵者多为涕下。
于雍正十二年四月十四日，面西寂然。送者麋至。忽开目曰：吾去即来。生死
事大，各自净心念佛可矣。合掌连称佛名而逝。赞曰：
悲心广大，菩提心文。四十八愿，愿力宏深。
行解真实，瑞应超伦。莲宗一脉，赖以常存。
不肖b ùxi ào 愚y ú下xi à凡夫f ánf ū僧s ēng 实sh í贤xi án ，泣q ì血xu è稽j ī颡s ǎng ,哀告āig ào 现xi àn 前
qi án 大众d àzh òng ，及j í当世d āngsh ì净j ìng 信x ìn 男女n ánn ǚ等d ěng ，惟w éi 愿yu àn 慈悲c íb ēi ，少sh ǎo 加ji ā听t īng 察ch á。尝ch áng 闻w én 入道r ùd ào 要y ào 门m én ，发f ā心x īn 为首w éish ǒu ；修行xi ūx íng 急务j íw ù，立l ì愿yu àn 居j ū先xi ān 。
愿yu àn 立l ì则z é众生zh òngsh ēng 可k ě度d ù，心x īn 发f ā则z é佛f ó道d ào 堪k ān 成ch éng 。苟不发
g ǒub ùf ā
广大gu ǎngd à心x īn ，立l ì坚固ji āng ù愿yu àn ，则z é纵z òng 经j īng 尘ch én 劫ji é，依然y īr án 还h ái 在z ài 轮回l únhu í；虽su ī有y ǒu 修行xi ūx íng ，总是z ǒngsh ì徒劳t úl áo 辛苦x īnk ǔ。故g ù《华严经》hu áy ánj īng 云y ún ：「忘w àng 失sh ī菩提p út í心x īn ，修xi ū诸zh ū善sh àn 法f ǎ，是sh ì名m íng 魔m ó业y è」。忘w àng 失sh ī尚sh àng 尔ěr ，况ku àng 未w èi 发f ā乎h ū？故知g ùzh ī欲y ù学xu é如来r úl ái 乘ch éng ,必b ì先xi ān 具j ù发f ā菩萨p ús à愿yu àn ，不可b ùk ě缓hu ǎn 也y ě
。 然r án 心愿x īnyu àn 差别ch ābi é，其q í相xi āng 乃n ǎi 多du ō；若ru ò不b ù指zh ǐ陈ch én ，如何
r úh é趋向q ūxi àng ？今j īn 为w éi 大众d àzh òng 略l üè而言éry án 之zh ī。相xi āng 有y ǒu 其q í八b ā：所谓su ǒw èi 邪xi é正zh èng 真伪zh ēnw ěi 大小d àxi ǎo 偏pi ān 圆yu án 是sh ì也y ě
。云y ún 何h é名m íng 为w éi 邪xi é正zh èng 真伪zh ēnw ěi 大小d àxi ǎo 偏pi ān 圆yu án 耶y ē？世sh ì有y ǒu 行人x íngr én ，一向y íxi àng 修行xi ūx íng ，不b ù究ji ū自z ì心x īn ，但d àn 知zh ī外务w àiw ù。或hu ò求利qi úl ì养y ǎng ，或hu ò好h ǎo 名m íng 闻w én ，或hu ò贪t ān 现世xi ànsh ì欲y ù乐l è，或hu ò
望w àng 未来w èil ái 果gu ǒ报b ào 。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 邪xi é。既j ì不b ù求利qi úl ì养
y ǎng 名m íng 闻w én ，又y òu 不b ù贪欲t āny ù乐果l ègu ǒ报b ào ，唯w éi 为w éi 生死sh ēngs ǐ，为w éi 菩提p út í。如是
r úsh ì
发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 正zh èng 。念念ni ànni àn 上sh àng 求qi ú佛f ó道d ào ，心x īn 心x īn 下xi à化hu à众生zh òngsh ēng 。闻w én 佛f ó道d ào 长远ch ángyu ǎn ，不b ù生sh ēng 退tu ì怯qi è；观众gu ānzh òng 生sh ēng 难度n ánd ù，
不b ù生sh ēng 厌倦y ànju àn 。如r ú登d ēng 万w àn 仞r èn 之zh ī山sh ān ，必b ì穷qi óng 其q í顶d ǐng ；如上r úsh àng 九ji ǔ
层c éng 之zh ī塔t ǎ，必b ì造z ào 其q í颠di ān 。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 真zh ēn 。有罪
y ǒuzu ì不b ù忏ch àn ，有y ǒu 过gu ò不b ù除ch ú，内n èi 浊zhu ó外w ài 清q īng ，始sh ǐ勤q ín 终zh ōng 怠d ài 。虽su ī有y ǒu 好心h ǎox īn ，多du ō为w éi 名利m íngl ì之zh ī所su ǒ夹杂ji āz á；虽su ī有y ǒu 善sh àn 法f ǎ，复f ù为w éi 罪zu ì业y è之zh ī所su ǒ染r ǎn 污w ū。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 伪w ěi 。众生zh òngsh ēng 界ji è尽j ìn ，我w ǒ愿yu àn 方f āng 尽j ìn ；菩提p út í道d ào 成ch éng ，我w ǒ愿yu àn 方f āng 成ch éng 。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 大d à。观gu ān 三s ān 界ji è如r ú牢狱l áoy ù，视sh ì生死sh ēngs ǐ如r ú怨yu àn 家ji ā；但d àn 期q ī自z ì度d ù，不b ù欲y ù度d ù人r én 。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 小xi ǎo 。若于ru òy ú心x īn 外w ài 见ji àn 有y ǒu 众生zh òngsh ēng ，及j í以y ǐ佛f ó道d ào ，愿yu àn 度d ù愿yu àn 成ch éng ；功勋g ōngx ūn 不b ù忘w àng ，知zh ī见ji àn 不b ù泯m ǐn 。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 偏pi ān 。若ru ò知zh ī自z ì性x ìng 是sh ì众生zh òngsh ēng ，故g ù愿yu àn 度d ù脱tu ō。自z ì性x ìng 是sh ì佛f ó道d ào ，故g ù愿yu àn 成就ch éngji ù。不见
b úji àn 一y ī法f ǎ，离心l íx īn 别bi é有y ǒu 。以y ǐ虚空x ūk ōng 之zh ī心x īn ，发f ā虚空x ūk ōng 之zh ī愿yu àn ，行h áng
虚空x ūk ōng 之zh ī行h áng
，证zh èng 虚空x ūk ōng 之zh ī果gu ǒ，亦y ì无w ú虚空x ūk ōng 之zh ī相xi āng 可k ě得d é。如是r úsh ì发f ā心x īn ，名m íng 之zh ī为w éi 圆yu án 。知zh ī此c ǐ八b ā种zh ǒng 差别ch ābi é，则z é知zh ī审察sh ěnch á；
知zh ī审察sh ěnch á，则z é知zh ī去q ù取q ǔ；知zh ī去q ù取q ǔ，则z é可k ě发f ā心x īn 。云y ún 何h é审察sh ěnch á？谓w èi 我w ǒ所su ǒ发f ā心x īn ，于y ú此c ǐ八b ā中zh ōng ，为w éi 邪xi é为w éi 正zh èng ？为w éi 真zh ēn 为w éi 伪w ěi ？为w éi 大为d àw éi 小xi ǎo ？为w éi 偏pi ān 为w éi 圆yu án ？云y ún 何h é去q ù取q ǔ？所谓su ǒw èi 去q ù邪xi é、去q ù伪w ěi 、去q ù小xi ǎo 、去q ù偏pi ān ，取q ǔ正zh èng 、取q ǔ真zh ēn 、取q ǔ大d à、取q ǔ圆yu án 。如r ú此c ǐ发f ā心x īn ，方f āng 得d é名m íng 为w éi 真zh ēn 正zh èng 发f ā菩p ú提t í心x īn 也y ě。
此c ǐ菩提p út í心x īn ，诸zh ū善sh àn 中zh ōng 王w áng ；必b ì有y ǒu 因缘y īnyu án ，方f āng 得
d é发起f āq ǐ。今j īn 言y án 因缘y īnyu án ，略l üè有y ǒu 十sh í种zh ǒng 。何等h éd ěng 为w éi 十sh í？一者y īzh ě念佛ni ànf ó重zh òng 恩ēn 故g ù，二者èrzh ě念ni àn 父母f ùm ǔ恩ēn 故g ù，三s ān 者zh ě念ni àn 师长sh īzh ǎng 恩ēn 故g ù，四s ì者zh ě念ni àn 施主sh īzh ǔ恩ēn 故g ù，五w ǔ者zh ě念ni àn 众生zh òngsh ēng 恩ēn 故g ù，六li ù者zh ě念ni àn 生死sh ēngs ǐ苦k ǔ故g ù，七q ī者zh ě尊重z ūnzh òng 己j ǐ灵l íng 故g ù，八b ā者zh ě忏悔ch ànhu ǐ业障y èzh àng 故g ù，九ji ǔ者zh ě求生qi úsh ēng 净土j ìngt ǔ故g ù，十sh í者zh ě为w éi 令l ìng 正法zh èngf ǎ得d é久ji ǔ住zh ù故g ù。
云y ún 何h é念佛ni ànf ó重zh òng 恩ēn ？谓w èi 我w ǒ释迦sh ìji ā如来r úl ái ，最初zu ìch ū发f ā心x īn ，为w éi 我等w ǒd ěng 故g ù，行h áng 菩萨p ús à道d ào ，经j īng 无量w úli àng 劫ji é，备受b èish òu 诸zh ū苦k ǔ。我w ǒ造z ào 业y è时sh í，佛f ó则z é哀怜āili án ，方便f āngbi àn 教化ji àohu à，而ér 我w ǒ愚y ú痴ch ī，不知b ùzh ī信x ìn 受sh òu 。我w ǒ堕地du òd ì狱y ù，佛f ó复f ù悲痛b ēit òng ，欲y ù代d ài 我w ǒ苦k ǔ，而ér 我w ǒ业y è
重zh òng ，不能b ùn éng 救ji ù拔b á。我w ǒ生sh ēng 人道r énd ào ，佛f ó以y ǐ方便f āngbi àn ，令l ìng 种zh ǒng 善
sh àn 根g ēn ，世sh ì世sh ì生生sh ēngsh ēng ，随su í逐zh ú于y ú我w ǒ，心x īn 无w ú暂z àn 舍sh ě。佛f ó初ch ū出世ch ūsh ì
，我w ǒ尚sh àng 沈sh ěn （同沉）沦l ún ，今j īn 得d é人身r énsh ēn ，佛f ó已y ǐ灭mi è度d ù。何h é罪zu ì而ér 生sh ēng 末m ò法f ǎ？何h é福f ú而ér 预y ù出家ch ūji ā？何h é障zh àng 而ér 不见b úji àn 金身j īnsh ēn ？何h é幸而x ìng ér 躬逢g ōngf éng 舍利sh èl ì？如是r úsh ì思s ī惟w éi ，向使xi àngsh ǐ不b ù种zh ǒng 善sh àn 根g ēn ，何以h éy ǐ得d é闻w én 佛法f óf ǎ？不b ù闻w én 佛法f óf ǎ，焉y ān 知zh ī常ch áng 受sh òu 佛f ó恩ēn ？此c ǐ恩ēn 此c ǐ德d é，丘qi ū山sh ān 难n án 喻y ù。自z ì非f ēi 发f ā广大gu ǎngd à心x īn ，行h áng 菩萨p ús à道d ào ，建立ji ànl ì佛法f óf ǎ，救ji ù度d ù众生zh òngsh ēng ，纵使z òngsh ǐ粉身碎骨f ěnsh ēnsu ìg ǔ，岂q ǐ能n éng 酬ch óu 答d á？是sh ì为w éi 发f ā菩p ú提t í心x īn 第d ì一y ī因y īn 缘yu án 也y ě。
云y ún 何h é念ni àn 父母f ùm ǔ恩ēn ？哀āi 哀āi 父母f ùm ǔ，生sh ēng 我w ǒ劬q ú劳l áo 。十月
sh íyu è三年s ānni án ，怀胎hu áit āi 乳r ǔ哺b ǔ；推tu ī干g àn 去q ù湿sh ī，咽y ān 苦k ǔ吐t ǔ甘g ān ，才c ái 得d é成ch éng 人r én 。指zh ǐ望w àng 绍sh ào 继j ì门m én 风f ēng ，供g òng 承ch éng 祭j ì祀s ì。今j īn 我w ǒ等d ěng 既j ì已y ǐ出家ch ūji ā，滥l àn 称ch ēng 释sh ì子z ǐ，忝ti ǎn 号h ào 沙门sh ām én 。甘g ān 旨zh ǐ不b ù供g òng ，祭扫j ìs ǎo 不b ù给g ěi ；生sh ēng 不b ù能n éng 养y ǎng 其q í口k ǒu 体t ǐ，死s ǐ不b ù能n éng 导d ǎo 其q í神sh én 灵l íng 。于y ú世sh ì间ji ān 则z é为w éi 大d à损s ǔn ，于y ú出世ch ūsh ì又y òu 无w ú实益sh íy ì。两li ǎng 途t ú既j ì失sh ī，重罪zh òngzu ì难n án 逃t áo 。如是r úsh ì思s ī惟w éi ，惟有w éiy ǒu 百b ǎi 劫ji é千qi ān 生sh ēng ，常ch áng 行h áng 佛f ó道d ào ；
十方sh íf āng 三s ān 世sh ì，普度p ǔd ù众生zh òngsh ēng 。则z é不惟b ùw éi 一生y ìsh ēng 父母f ùm ǔ，生生sh ēngsh ēng 父母f ùm ǔ，俱j ù蒙m éng 拔b á济j ì。不b ù惟一w éiy ī人r én 父母f ùm ǔ，人人r énr én 父母f ùm ǔ
，尽j ìn 可k ě超ch āo 升sh ēng 。是sh ì为w éi 发f ā菩p ú提t í心x īn 第d ì二èr 因y īn 缘yu án 也y ě。
云y ún 何h é念ni àn 师sh ī长zh ǎng 恩ēn ？父母f ùm ǔ虽su ī能n éng 生育sh ēngy ù我w ǒ身sh ēn ，若ru ò无
w ú世间sh ìji ān 师长sh īzh ǎng ，则z é不知b ùzh ī礼l ǐ义y ì；若ru ò无w ú出世ch ūsh ì师长sh īzh ǎng ，则z é不解b ùji ě佛法f óf ǎ。不知b ùzh ī礼l ǐ义y ì，则z é同t óng 于y ú异类y ìl èi ；不解b ùji ě佛法f óf ǎ，则z é何h é异y ì俗人s úr én ？今j īn 我等w ǒd ěng 粗c ū知zh ī礼l ǐ义y ì，略l üè解ji ě佛法f óf ǎ，袈裟ji āsh ā被b èi （p ī）体t ǐ，戒ji è品p ǐn 沾zh ān 身sh ēn 。此c ǐ之zh ī重zh òng 恩ēn ，从c óng 师长sh īzh ǎng 得d é。若ru ò求qi ú小xi ǎo 果gu ǒ，仅j ǐn 能n éng 自z ì利l ì；今j īn 为w éi 大乘d àch éng ，普p ǔ愿yu àn 利l ì人r én ，则z é世sh ì出ch ū世间sh ìji ān 二èr 种zh ǒng 师长sh īzh ǎng ，俱j ù蒙m éng 利益l ìy ì。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第三d ìs ān 因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é念ni àn 施主sh īzh ǔ恩ēn ？谓w èi 我等w ǒd ěng 今j īn 者zh ě，日用r ìy òng 所su ǒ资z ī，
并非b ìngf ēi 己j ǐ有y ǒu 。二èr 时sh í粥zh ōu 饭f àn ，四季s ìj ì衣裳y īshang ，疾病j íb ìng 所su ǒ需x ū，身sh ēn 口k ǒu 所su ǒ费f èi ，此c ǐ皆ji ē出自ch ūz ì他t ā力l ì，将ji āng 为w éi 我w ǒ用y òng 。彼b ǐ则z é竭力ji él ì躬耕g ōngg ēng ，尚sh àng 难n án 糊口h úk ǒu ；我w ǒ则z é安ān 坐zu ò受sh òu 食sh í，犹y óu 不b ù称心ch ènx īn 。彼b ǐ则z é纺织f ǎngzh ī不已b ùy ǐ，犹自y óuz ì艰难ji ānn án ；我w ǒ则z é安ān 服f ú有余y ǒuy ú，宁n íng 知zh ī
爱惜àix ī？彼b ǐ则z é荜b ì门m én 蓬p éng 户h ù，扰攘r ǎor ǎng 终身zh ōngsh ēn ；我w ǒ则z é广宇gu ǎngy ǔ闲庭xi ánt íng ，悠y ōu 游you 卒z ú岁su ì。以y ǐ彼b ǐ劳l áo 而ér 供g òng 我w ǒ逸y ì，于y ú心安x īn ān 乎h ū？将ji āng 他t ā利l ì而ér 润r ùn 己j ǐ身sh ēn ，于y ú理l ǐ顺乎sh ùnh ū？自z ì非f ēi 悲b ēi 智zh ì双shu āng 运y ùn ，福f ú慧hu ì二èr 严y án ，檀t án 信x ìn 沾zh ān 恩ēn ，众生zh òngsh ēng 受sh òu 赐c ì，则z é粒l ì米m ǐ寸c ùn 丝s ī
，酬ch óu 偿ch áng 有y ǒu 分f ēn ，恶报èb ào 难n án 逃t áo 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第四d ìs ì因缘
y īnyu án 也y ě
。 云y ún 何h é念ni àn 众生zh òngsh ēng 恩ēn ？谓w èi 我w ǒ与y ǔ众生zh òngsh ēng ，从c óng 旷ku àng 劫
ji é来l ái ，世sh ì世sh ì生生sh ēngsh ēng ，互h ù为w éi 父母f ùm ǔ，彼此b ǐc ǐ有y ǒu 恩ēn 。今j īn 虽su ī隔世g ésh ì昏迷h ūnm í，互不h ùb ù相识xi āngsh í，以y ǐ理l ǐ推tu ī之zh ī，岂q ǐ无w ú报效b àoxi ào ？今j īn 之zh ī披p ī毛m áo 带d ài 角ji ǎo ，安ān 知zh ī非f ēi 昔x ī为w éi 其q í子z ǐ乎h ū？今j īn 之zh ī蠕动r úd òng 蜎yu ān 飞f ēi ，安ān 知zh ī不曾b ùc éng 为w éi 我w ǒ父f ù乎h ū？每m ěi 见ji àn 幼y òu 离l í父母f ùm ǔ，长ch áng 而ér 容貌r óngm ào 都d ōu 忘w àng ，何况h éku àng 宿xi ǔ世sh ì亲缘q īnyu án ，今j īn 则z é张zh āng 王w áng 难n án 记j ì。彼b ǐ其q í号h ào 呼h ū于y ú地狱d ìy ù之下zh īxi à，宛转w ǎnzhu ǎn 于y ú饿鬼ègu ǐ之中zh īzh ōng ，苦痛k ǔt òng 谁知shu ízh ī？饥j ī虚x ū安ān 诉s ù？我w ǒ虽su ī不见b úji àn 不b ù闻w én ，彼b ǐ必b ì求qi ú拯zh ěng 求qi ú济j ì。非f ēi 经j īng 不能b ùn éng 陈ch én 此c ǐ事sh ì，非f ēi 佛f ó不能b ùn éng 道d ào 此言c ǐy án ，彼b ǐ邪xi é见ji àn 人r én ，何h é足以z úy ǐ知zh ī此c ǐ？是sh ì故g ù菩萨p ús à观gu ān 于y ú蝼蚁l óuy ǐ，皆ji ē是sh ì过去gu òq ù父母f ùm ǔ，未来w èil ái 诸zh ū
佛f ó，常ch áng 思s ī利益l ìy ì，念ni àn 报b ào 其q í恩ēn 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第五d ìw ǔ因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é念ni àn 生死sh ēngs ǐ苦k ǔ？谓w èi 我w ǒ与y ǔ众生zh òngsh ēng ，从c óng 旷ku àng 劫ji é来l ái ，常ch áng 在z ài 生死sh ēngs ǐ，未w èi 得d é解脱ji ětu ō。人间r énji ān 天上ti ānsh àng ，此c ǐ界ji è他方t āf āng ，出没
ch ūm ò万端w àndu ān ，升sh ēng 沈sh ěn 片刻pi ànk è。俄é焉y ān 而ér 天ti ān ，俄é焉y ān 而ér 人r én ，俄é焉y ān 而ér
地狱d ìy ù、畜生ch ùsh ēng 、饿鬼ègu ǐ。黑h ēi 门m én 朝ch áo 出ch ū而ér 暮m ù还h ái ，铁ti ě窟k ū暂z àn 离l í而ér 又y òu 入r ù。登d ēng 刀山d āosh ān 也y ě，则z é举j ǔ体无完肤t ǐw úw ánf ū；攀p ān 剑ji àn 树sh ù也y ě，则z é方寸f āngc ùn 皆ji ē割裂g ēli è。热r è铁ti ě不b ù除ch ú饥j ī，吞t ūn 之zh ī则z é肝肠g ānch áng 尽j ìn 烂l àn ；烊y àng 铜t óng 难n án 疗li áo 渴k ě，饮y ǐn 之zh ī则z é骨肉g ǔr òu 都d ōu 糜m í。利l ì锯j ù解ji ě之zh ī，则z é断du àn 而ér 复f ù续x ù；巧qi ǎo 风f ēng 吹chu ī之zh ī，则z é死s ǐ已y ǐ还h ái 生sh ēng 。猛火m ěnghu ǒ城ch éng 中zh ōng ，忍r ěn 听t īng 叫ji ào 嗥h áo 之zh ī惨c ǎn ；煎熬ji ān áo 盘p án 里l ǐ，但d àn 闻w én 苦痛k ǔt òng 之zh ī声sh ēng 。冰冻b īngd òng 始sh ǐ凝n íng ，则z é状zhu àng 似s ì青莲q īngli án 蕊ru ǐ结ji é；血肉xu èr òu 既j ì裂li è，则z é身sh ēn 如r ú红h óng 藕ǒu 华hu á开k āi 。一y ī夜y è死s ǐ生sh ēng ，地d ì下xi à每m ěi 经j īng 万w àn 遍bi àn ；一y ì朝zh āo 苦k ǔ痛t òng ，人r én 间ji ān 已y ǐ过gu ò百b ǎi 年ni án 。频p ín 烦f án 狱卒y ùz ú疲劳p íl áo ，谁shu í信x ìn 阎y án 翁w ēng 教ji ào 诫ji è？受sh òu 时sh í知zh ī苦k ǔ，虽su ī悔恨hu ǐh èn 以y ǐ何h é追zhu ī？脱tu ō已y ǐ还h ái 忘w àng ，其q í作业zu òy è也y ě如故r úg ù。鞭bi ān 驴l ǘ出血ch ūxu è，谁知shu ízh ī吾w ú母m ǔ之zh ī悲b ēi ？牵qi ān 豕sh ǐ就ji ù屠t ú，焉y ān
识sh í乃n ǎi 翁w ēng 之zh ī痛t òng ？食sh í其q í子z ǐ而ér 不知b ùzh ī，文w én 王w áng 尚sh àng 尔ěr ；啖d àn 其q í亲q īn 而ér 未w èi 识sh í，凡f án 类l èi 皆ji ē然r án 。当年d āngni án 恩爱ēn ài ，今j īn 作zu ò怨yu àn 家ji ā；昔日x īr ì寇仇k òuch óu ，今j īn 成ch éng 骨肉g ǔr òu 。昔x ī为w éi 母m ǔ而今érj īn 为w éi 妇f ù，旧ji ù是sh ì翁w ēng 而ér 新作x īnzu ò夫f ū。宿命s ùm ìng 知zh ī之zh ī，则z é可k ě羞xi ū可耻k ěch ǐ；天ti ān 眼y ǎn 视sh ì之zh ī，则z é可笑k ěxi ào 可怜k ěli án 。粪f èn 秽hu ì丛c óng 中zh ōng ，十月sh íyu è包藏b āoc áng 难过n ángu ò；脓n óng 血xu è道d ào 里l ǐ，一时y ìsh í倒下d ǎoxi à可怜k ěli án 。少sh ǎo 也y ě何h é知zh ī，东西d ōngx ī莫m ò辨bi àn ；长ch áng 而ér 有识y ǒush í，贪欲t āny ù便bi àn 生sh ēng 。须臾x ūy ú而ér 老病l ǎob ìng 相xi āng 寻x ún ，迅速x ùns ù而ér 无常w úch áng 又y òu 至zh ì。风f ēng 火hu ǒ交ji āo 煎ji ān ，神sh én 识sh í于y ú中zh ōng 溃乱ku ìlu àn ；精j īng 血xu è既j ì竭ji é，皮肉p ír òu 自外z ìw ài 干枯g ānk ū。无w ú一y ī毛m áo 而ér 不b ù被b èi （p ī）针zh ēn 钻zu àn ，有y ǒu 一y ī窍qi ào 而ér 皆ji ē从c óng 刀d āo 割g ē。龟gu ī之zh ī将ji āng 烹p ēng ，其q í脱壳tu ōqi ào 也y ě犹y óu 易y ì；神sh én 之zh ī欲y ù谢xi è，其q í去q ù体t ǐ也y ě倍b èi 难n án 。心x īn 无常w úch áng 主zh ǔ，类l èi 商贾sh āngg ǔ而ér 处处ch ùch ù奔驰b ēnch í；身sh ēn 无定形w úd ìngx íng ，似s ì房屋f ángw ū而ér 频频p ínp ín 迁徙qi ānx ǐ。大d à千qi ān 尘ch én 点di ǎn ，难n án 穷qi óng 往返w ǎngf ǎn 之zh ī身sh ēn ；四海s ìh ǎi 波涛b ōt āo ，孰sh ú计j ì别离bi él í之zh ī泪l èi ？峨é（é）峨é积j ī骨g ǔ，过gu ò彼b ǐ崇ch óng 山sh ān ；莽莽m ǎngm ǎng 横h éng 尸sh ī，多于du ōy ú大地d àd ì。向使xi àngsh ǐ不b ù闻w én 佛f ó语y ǔ，此c ǐ事sh ì谁shu í见ji àn 谁shu í闻w én ？未w èi 睹d ǔ佛经f ój īng ，此c ǐ理l ǐ焉y ān 知zh ī焉y ān 觉ji ào ？其q í或hu ò依y ī前qi án 贪恋t ānli àn ，仍旧r éngji ù痴迷ch īm í；只zh ī恐k ǒng 万w àn 劫ji é千qi ān
生sh ēng ，一y ī错cu ò百b ǎi 错cu ò。人身r énsh ēn 难得n ánd é而ér 易y ì失sh ī，良li áng 时sh í易y ì往w ǎng 而
ér 难n án 追zhu ī。道d ào 路l ù冥m íng 冥m íng ，别bi é离l í长ch áng 久ji ǔ；三s ān 途t ú恶è报b ào ，还h ái 自z ì受sh òu
之zh ī。痛t òng 不可b ùk ě言y án ，谁shu í当d āng 相xi āng 代d ài ？兴x ìng 言y án 及j í此c ǐ，能n éng 不b ù寒心h ánx īn ？是sh ì故g ù宜y í应y ìng 断du àn 生死sh ēngs ǐ流li ú，出ch ū爱ài 欲y ù海h ǎi ；自z ì他t ā兼ji ān 济j ì，彼岸b ǐàn 同t óng 登d ēng 。旷ku àng 劫ji é殊勋sh ūx ūn ，在此z àic ǐ一举y ìj ǔ。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第六d ìli ù因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é尊重z ūnzh òng 己j ǐ灵l íng ？谓w èi 我w ǒ现xi àn 前qi án 一心y ìx īn ，直zh í下xi à与
y ǔ释迦sh ìji ā如来r úl ái 无w ú二èr 无w ú别bi é，云y ún 何h é世sh ì尊z ūn 无量w úli àng 劫ji é来l ái 早z ǎo 成ch éng 正zh èng 觉ji ào ，而ér 我等w ǒd ěng 昏迷h ūnm í颠倒di ānd ǎo ，尚sh àng 做zu ò凡夫f ánf ū？又y òu 佛f ó世sh ì尊z ūn 则z é具有j ùy ǒu 无量w úli àng 神通sh ént ōng 智慧zh ìhu ì，功德g ōngd é庄严zhu āngy án ，而ér 我等w ǒd ěng 则z é但d àn 有y ǒu 无量w úli àng 业y è系x ì烦恼f ánn ǎo ，生sh ēng 死缠s ǐch án 缚f ù。心性x īnx ìng 是sh ì一y ī，迷m í悟w ù天渊ti ānyu ān ，静j ìng 言y án 思s ī之zh ī，岂不q ǐb ù可耻k ěch ǐ？譬如p ìr ú无价w úji à宝珠b ǎozh ū，没m éi 在z ài 淤泥y ūn í视sh ì同t óng 瓦砾w ǎl ì，不b ù加ji ā爱ài 重zh òng 。是sh ì故g ù宜y í应y ìng 以y ǐ无量w úli àng 善sh àn 法f ǎ，对du ì治zh ì烦恼f ánn ǎo 。修xi ū德d é有功y ǒug ōng ，则z é性x ìng 德d é方f āng 显xi ǎn ，如r ú珠被zh ūb èi 濯zhu ó，悬xu án 在z ài 高g āo 幢zhu àng ，洞达d òngd á光明gu āngm íng ，映y ìng 蔽b ì一切y íqi è。可谓k ěw èi 不b ù孤g ū佛f ó化hu à，不b ù负f ù己j ǐ灵l íng 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第七d ìq ī因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é忏悔ch ànhu ǐ业障y èzh àng ？经j īng 言y án ：犯f àn 一y ī吉j í罗lu ó，如r ú四s ì天王
ti ānw áng 寿sh òu 五w ǔ百b ǎi 岁su ì，堕du ò泥n í犁l í中zh ōng 。吉j í罗lu ó小xi ǎo 罪zu ì，尚sh àng 获hu ò此c ǐ报b ào ，
何h é况ku àng 重zh òng 罪zu ì，其q í报b ào 难n án 言y án ！今j īn 我等w ǒd ěng 日用r ìy òng 之中zh īzh ōng ，一举一动y ìj ǔy íd òng ，恒h éng 违w éi 戒律ji èl ǜ；一y ī餐c ān 一y ī水shu ǐ，频p ín 犯f àn 尸sh ī罗lu ó。一日y īr ì所su ǒ犯f àn ，亦y ì应y ìng 无量w úli àng ，何况h éku àng 终zh ōng 身历sh ēnl ì劫ji é，所su ǒ起q ǐ之zh ī罪zu ì，更g èng 不可b ùk ě言y án 矣y ǐ。且qi ě以y ǐ五w ǔ戒ji è言y án 之zh ī，十sh í人r én 九ji ǔ犯f àn ，少sh ǎo 露l ù多du ō藏c áng 。五w ǔ戒ji è名m íng 为w éi 优y ōu 婆p ó塞s āi 戒ji è，尚sh àng 不b ù具j ù足z ú，何况h éku àng 沙弥sh ām í、比丘b ǐqi ū、菩萨p ús à等d ěng 戒ji è，又y òu 不必b úb ì言y án 矣y ǐ。问w èn 其q í名m íng ，则z é曰yu ē我w ǒ比丘b ǐqi ū也y ě；问w èn 其实q ísh í，则z é尚sh àng 不足b ùz ú为w éi 优y ōu 婆p ó塞s āi 也y ě，岂不q ǐb ù可k ě愧ku ì哉z āi ！当d āng 知zh ī佛f ó戒ji è不b ù受sh òu 则z é已y ǐ，受sh òu 则z é不可b ùk ě毁hu ǐ犯f àn ；不犯b úf àn 则z é已y ǐ，犯f àn 则z é终zh ōng 必b ì堕落du òlu ò。若非ru òf ēi 自z ì愍m ǐn 愍m ǐn 他t ā，自伤z ìsh āng 伤sh āng 他t ā，身sh ēn 口k ǒu 并b ìng 切qi ē，声泪俱下sh ēngl èij ùxi à，普p ǔ与y ǔ众生zh òngsh ēng ，求qi ú哀āi 忏悔ch ànhu ǐ，则z é千qi ān 生sh ēng 万w àn 劫ji é，恶报èb ào 难n án 逃t áo 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第八d ìb ā因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é求生qi úsh ēng 净土j ìngt ǔ？谓w èi 在此z àic ǐ土t ǔ修行xi ūx íng ，其q í进j ìn 道d ào 也y ě
难n án ；彼b ǐ土t ǔ往w ǎng 生sh ēng ，其q í成ch éng 佛f ó也y ě易y ì。易y ì故g ù一生y ìsh ēng 可k ě致zh ì，
难n án 故g ù累l èi 劫ji é未w èi 成ch éng 。是sh ì以往y ǐw ǎng 圣sh èng 前贤qi ánxi án ，人人r énr én 趣q ù向xi àng ；千qi ān
经j īng 万w àn 论l ùn ，处处ch ùch ù指zh ǐ归gu ī。末世m òsh ì修行xi ūx íng ，无w ú越yu è于y ú此c ǐ。然r án 经j īng 称ch ēng 少sh ǎo 善sh àn 不b ù生sh ēng ，多du ō福f ú乃n ǎi 致zh ì。言y án 多du ō福f ú，则z é莫若m òru ò执zh í持
ch í名号m íngh ào ；言y án 多du ō善sh àn ，则z é莫若m òru ò发f ā广大gu ǎngd à心x īn 。是sh ì以y ǐ暂z àn 持ch í圣sh èng 号h ào
，胜于sh èngy ú布施b ùsh ī百年b ǎini án ；一发y ìf ā大d à心x īn ，超过ch āogu ò修行xi ūx íng 历l ì劫ji é。盖g ài 念佛
ni ànf ó本期b ěnq ī作zu ò佛f ó，大d à心x īn 不b ù发f ā，则z é虽su ī念ni àn 奚为x īw éi ？发f ā心x īn 原yu án 为w éi 修行xi ūx íng ，净土j ìngt ǔ不b ù生sh ēng ，则z é虽su ī发f ā易y ì退tu ì。是sh ì则z é下xi à菩提p út í种zh ǒng ，耕g ēng 以y ǐ念佛ni ànf ó之zh ī犁l í，道d ào 果gu ǒ自然z ìr án 增长z ēngzh ǎng ；乘ch éng 大d à愿yu àn 船chu án ，入r ù于y ú净土j ìngt ǔ之zh ī海h ǎi ，西方x īf āng 决定ju éd ìng 往w ǎng 生sh ēng 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第九d ìji ǔ因缘y īnyu án 也y ě。
云y ún 何h é令l ìng 正法zh èngf ǎ久ji ǔ住zh ù？谓w èi 我w ǒ世sh ì尊z ūn ，无量w úli àng 劫ji é来l ái ，为
w éi 我等w ǒd ěng 故g ù，修xi ū菩提p út í道d ào ，难n án 行h áng 能行n éngx íng ，难忍n ánr ěn 能n éng 忍r ěn ，因y īn 圆yu án 果gu ǒ满m ǎn ，遂su ì致zh ì成ch éng 佛f ó。既j ì成ch éng 佛f ó已y ǐ，化缘hu àyu án 周zh ōu 讫q ì，入r ù于y ú涅ni è槃p án 。正法zh èngf ǎ像xi àng 法f ǎ，皆ji ē已y ǐ灭mi è尽j ìn ，仅j ǐn 存c ún 末m ò法f ǎ，有y ǒu 教ji ào 无人w úr én 。邪xi é正zh èng 不分b ùf ēn ，是非sh ìf ēi 莫m ò辨bi àn ；竞争j ìngzh ēng 人r én 我w ǒ，尽j ìn 逐zh ú利l ì名m íng 。举目j ǔm ù滔滔t āot āo ，天下ti ānxi à皆ji ē是sh ì。不知b ùzh ī佛f ó是sh ì何人h ér én ？法f ǎ是sh ì何h é义y ì？僧s ēng 是sh ì何h é名m íng ？衰shu āi 残c án 至此zh ìc ǐ，殆d ài 不忍b ùr ěn 言y án ；每m ěi 一y ī思s ī
及j í，不觉b ùju é泪l èi 下xi à。我w ǒ为w éi 佛f ó子z ǐ，不能b ùn éng 报恩b ào ēn 。内n èi 无益w úy ì于y ú己j ǐ，外w ài 无益w úy ì于y ú人r én ；生sh ēng 无益w úy ì于y ú时sh í，死s ǐ无益w úy ì于y ú后h òu 。天ti ān 虽su ī高g āo ，不能b ùn éng 覆f ù我w ǒ；地d ì虽su ī厚h òu ，不能b ùn éng 载z ǎi 我w ǒ。极j í重罪zh òngzu ì人r én ，非f ēi 我w ǒ而ér 谁shu í？由y óu 是sh ì痛t òng 不可b ùk ě忍r ěn ，计无所出j ìw úsu ǒch ū。顿d ùn 忘w àng 鄙陋b ǐl òu ，忽h ū发f ā大d à心x īn 。虽su ī不能b ùn éng 挽回w ǎnhu í末m ò运y ùn 于y ú此时c ǐsh í
，决ju é当d āng 图t ú护持h ùch í正法zh èngf ǎ于y ú来世l áish ì。是sh ì故g ù偕xi é诸zh ū善sh àn 友y ǒu ，同t óng 到d ào 道场d àoch ǎng ，述sh ù为w éi 忏ch àn 摩m ó，建ji àn 兹z ī法f ǎ会hu ì。发f ā四十八s ìsh íb ā之zh ī大d à愿yu àn ，愿yu àn 愿yu àn 度d ù生sh ēng ；期q ī百千b ǎiqi ān 劫ji é之zh ī深sh ēn 心x īn ，心x īn 心x īn 作zu ò佛f ó。从c óng 于y ú今日j īnr ì，尽j ìn 未来w èil ái 际j ì，毕b ì此c ǐ一y ī形x íng ，誓sh ì归gu ī安ān 养y ǎng 。既j ì登d ēng 九品ji ǔp ǐn ，回hu í入r ù
娑su ō婆p ó，俾b ǐ得d é佛f ó日r ì重zh òng 辉hu ī，法门f ǎm én 再z ài 阐ch ǎn 。僧s ēng 海h ǎi 澄清d èngq īng 于y ú此
c ǐ界ji è，人民r énm ín 被b èi 化hu à于y ú东方
d ōngf āng ；劫ji é运y ùn 为w éi 之zh ī更g èng 延y án ，正法zh èngf ǎ得以d éy ǐ久ji ǔ住zh ù。此c ǐ则z é区区q ūq ū真实zh ēnsh í苦心k ǔx īn 。是sh ì为w éi 发f ā菩提p út í心x īn 第十d ìsh í因缘y īnyu án 也y ě。
如是r úsh ì十sh í缘yu án 备b èi 识sh í，八b ā法f ǎ周zh ōu 知zh ī，则z é趣q ù向xi àng 有y ǒu 门m én ，
开发k āif ā有y ǒu 地d ì。相与xi āngy ǔ得d é此c ǐ人身r énsh ēn ，居于j ūy ú华夏hu áxi à。六根li ùg ēn 无恙w úy àng ，四s ì大d à轻q īng 安ān ；具有j ùy ǒu 信心x ìnx īn ，幸x ìng 无w ú魔障m ózh àng 。况ku àng 今j īn 我等w ǒd ěng ，又y òu
得d é出家ch ūji ā，又y òu 受sh òu 具j ù戒ji è，又y òu 遇y ù道场d àoch ǎng ，又y òu 闻w én 佛法f óf ǎ，又y òu 瞻zh ān 舍利sh èl ì，又y òu 修xi ū忏ch àn 法f ǎ，又y òu 值zh í善sh àn 友y ǒu ，又y òu 具j ù胜sh èng 缘yu án 。不b ù于y ú今日j īnr ì发f ā此c ǐ大d à心x īn ，更g èng 待d ài 何日h ér ì？惟w éi 愿yu àn 大众d àzh òng ，愍m ǐn 我w ǒ愚y ú诚ch éng ，怜li án 我w ǒ苦k ǔ志zh ì，同t óng 立l ì此c ǐ愿yu àn ，同t óng 发f ā是sh ì心x īn 。未w èi 发f ā者zh ě今j īn 发f ā，已y ǐ发f ā者zh ě增长z ēngzh ǎng ；已y ǐ增长z ēngzh ǎng 者zh ě，今j īn 令l ìng 相xi āng 续x ù。勿w ù畏难w èin án 而ér 退tu ì怯qi è，勿w ù视sh ì易y ì而ér 轻浮q īngf ú；勿w ù欲y ù速s ù而ér 不b ù久长ji ǔch áng ，勿w ù懈怠xi èd ài 而ér 无w ú勇猛y ǒngm ěng 。勿w ù委靡w ěim í而ér 不振b úzh èn 起q ǐ，勿w ù因循y īnx ún 而ér 更g èng 期待q īd ài ；勿w ù因y īn 愚钝y úd ùn 而ér 一向y íxi àng 无心w úx īn ，勿w ù以y ǐ根g ēn 浅qi ǎn 而ér 自z ì鄙b ǐ无w ú分f ēn 。譬p ì诸zh ū种树zh ǒngsh ù，种zh ǒng 久ji ǔ则z é根g ēn 浅qi ǎn 而ér 日r ì深sh ēn ；又y òu 如r ú磨刀m ód āo ，磨m ó久ji ǔ则z é刀d āo 钝d ùn 而ér 成ch éng 利l ì。岂可q ǐk ě因y īn 浅qi ǎn 勿w ù种zh ǒng ，任r èn 其q í自z ì枯k ū？因y īn 钝d ùn 弗f ú磨m ó，置zh ì之zh ī无用w úy òng ？又y òu ，若ru ò以y ǐ修行xi ūx íng 为w éi 苦k ǔ，则z é不知b ùzh ī懈怠xi èd ài 尤y óu 苦k ǔ。修行xi ūx íng 则z é勤劳q ínl áo 暂时z ànsh í，安乐ānl è永y ǒng 劫ji é；懈怠xi èd ài 则z é偷安t ōu ān 一世y īsh ì，受苦sh òuk ǔ多du ō生sh ēng 。况ku àng 乎h ū以y ǐ净土j ìngt ǔ为w éi 舟zh ōu 航h áng ，则z é何h é愁ch óu 退tu ì转zhu ǎn ？又y òu 得d é无w ú生sh ēng 为w éi 忍r ěn 力l ì，则z é何h é虑l ǜ艰难ji ānn án ？当d āng 知zh ī地狱d ìy ù罪人zu ìr én ，尚sh àng 发f ā菩提p út í于y ú往w ǎng 劫ji é；岂可q ǐk ě人伦r énl ún 佛f ó子z ǐ，不b ù立l ì大d à愿yu àn 于y ú今生j īnsh ēng ？无w ú始sh ǐ昏迷h ūnm í，往w ǎng 者zh ě既j ì不可b ùk ě谏ji àn ；
而今érj īn 觉悟ju éw ù，将来ji āngl ái 犹y óu 尚可sh àngk ě追zhu ī。然r án 迷m í而ér 未w èi 悟w ù，固g ù可k ě哀怜āili án ；苟知而g ǒuzh īér 不行b ùx íng ，尤为y óuw éi 痛惜t òngx ī。若ru ò惧j ù地狱d ìy ù之zh ī苦k ǔ，则z é精进j īngj ìn 自z ì生sh ēng ；若ru ò念ni àn 无常w úch áng 之zh ī速s ù，则z é懈怠xi èd ài 不b ù起q ǐ。又y òu 须x ū以y ǐ佛法f óf ǎ为w éi 鞭策bi ānc è，善sh àn 友y ǒu 为w éi 提携t íxi é；造次z àoc ì弗f ú离l í，终身zh ōngsh ēn 依赖y īl ài ，则z é无w ú退tu ì失sh ī之zh ī虞y ú矣y ǐ。勿w ù言y án 一y ī念ni àn 轻微q īngw ēi ，勿w ù谓w èi 虚x ū愿yu àn 无益w úy ì；心x īn 真zh ēn 则z é事实sh ìsh í，愿yu àn 广gu ǎng 则z é行h áng 深sh ēn 。虚空x ūk ōng 非f ēi 大d à，心x īn 王w áng 为w éi 大d à；金刚j īng āng 非f ēi 坚ji ān ，愿yu àn 力l ì最zu ì坚ji ān 。大众d àzh òng 诚ch éng 能n éng 不b ù弃q ì我w ǒ语y ǔ，则z é菩提p út í眷属ju ànsh ǔ，从此c óngc ǐ联姻li ány īn ；莲li án 社sh è宗z ōng 盟m éng ，自z ì今j īn 缔d ì好h ǎo 。所su ǒ愿yu àn 同t óng 生sh ēng 净土j ìngt ǔ，同t óng 见ji àn 弥陀m ítu ó，同化t ónghu à众生zh òngsh ēng
，同t óng 成正觉ch éngzh èngji ào 。则z é安ān 知zh ī未来w èil ái 三十二s ānsh íèr 相xi āng ，百b ǎi 福f ú庄zhu āng 严y án ，不b ù从c óng 今j īn 日r ì发f ā心x īn 立l ì愿yu àn 而ér 始sh ǐ也y ě。愿yu àn 与y ǔ大d à众zh òng 共g òng 勉mi ǎn 之zh ī。幸x ìng 甚sh èn !幸x ìng 甚sh èn ！